UI و UX چیست؟ تابه‌حال اتفاق افتاده وارد سایتی شوید و ببینید چقدر شلوغ و ناخواناست؟ چقدر طراحی نامرتب و درهمی دارد؟ بله، از این دست سایت‌ها زیاد پیدا می‌شود که کلی عکس و متن را ریخته‌اند در یک صفحه و شوربایی را تحویل کاربر می‌دهند.
گاهی با خودمان فکر می‌کنیم کاش طراح این سایت را می‌دیدیم و خیلی رک و راست به او می‌گفتیم که سایتش چگونه اعصاب مخاطب را نشانه می‌رود؛ یا اصلاً اگر من جای طراح بودم این رنگ‌های افتضاح را همینطوری بدون فلسفه استفاده نمی‌کردم؛ یا اگر این فونت استفاده نمی‌شد بهتر بود.
درواقع ما داریم درباره UI صحبت می‌کنیم که این روزها به یک حرفه مهم، کلیدی و پر درآمد تبدیل شده‌است. در این مقاله می‌خوانیم که UI چیست، با UX چه تفاوتی دارد؟ و در نهایت کار طراح UI و تمام جزییات آن را مشخص می‌کنیم.
کمی تقلب کنیم؟
می‌خواهیم همین اول کمی داستان را لو بدهیم.
ویدئوی زیر، 15 دقیقه ابتدایی دوره آموزشی طراحی UI آکادمی نوین است که هر آنچه که در این مقاله قرار است بخوانید را خیلی خلاصه، ساده و با مثال برایتان توضیح می‌دهد. ویدئو را ببینید ولی قول بدهید نپیچانید و بقیه مقاله را بخوانید.
رابط کاربری یا UI چیست؟
رابط کاربری UI یا user interface همان‌طور که از اسمش مشخص است، رابط میان کاربر و محصول یا سیستم است؛ ظاهر یا هر چیزی که کاربر در سایت شما می‌بیند و به‌وسیله آن با محصول دیجیتالی یا خدمات شما رابطه برقرار می‌کند؛ شامل تصاویر، رنگ‌ها سایزها، فاصله‌ها، هماهنگی که بین متن‌ها، نمودارها، دکمه‌ها، ماژول‌ها، جداول و ویدئوها همگی در حوزه طراحی رابط کاربری جای می‌گیرد.
در واقع طراحی UI روی تجربه بصری کاربر متمرکز است و مشخص می‌کند که یک کاربر چگونه از طریق یک رابط با اپلیکیشن، بازی نرم‌افزاری یا سایت شما ارتباط برقرار می‌کند. یا چگونه از طریق تاچ پوینت‌های بصری (کلیک بر روی یک دکمه یا کشیدن عکس) از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌رود.
برای آنکه یک محصول یا سایت به دل مخاطب بنشیند علاوه بر اینکه باید کار با آن راحت باشد، باید طراحی زیبایی هم داشته باشد.
UI و UX دو مفهوم هستند که حالا دو پایه اصلی کسب و کارهای اینترنتی را را تشکیل می‌دهند، اما این دو چه فرقی با هم دارند و چرا در کنار هم به‌کار برده می‌شوند؟
تفاوت UI و UX چیست؟
همه ما می‌دانیم که UI و UX با هم تفاوت دارند، اما خب خیلی‌ها این دو مفهوم را به‌اشتباه به‌جای هم به کار می‌برند. پس بگذارید یک‌بار دیگر تعریف کوتاهی از هر کدام داشته باشیم.
UI یا رابط کاربری به مجموعه ظاهری صفحات، تصاویر و المان‌های بصری – مثل دکمه‌ها و آیکون‌ها و … گفته می‌شود که کاربر برای تعامل با یک دستگاه یا برنامه از آن‌ها استفاده می‌کند.
منظور از UX یا تجربه کاربری هم آن تجربه و حسی است که کاربر در هنگام تعامل با بخش‌های مختلف از محصولات و سرویس‌های یک شرکت (قبل از استفاده، هنگام استفاده و بعد از آن) دارد.
آیا UI جزئی از UX محسوب می‌شود؟
درست است که UI جزئی از UX محسوب می‌شود ولی اگر دقت کنید می‌بینید که تجربه کاربری یا UX از دل پیشرفت‌های UI بیرون آمده است؛ چون که باید جایی برای تعامل کاربران وجود داشته باشد تا بتوانند تجربه کنند و تجربه آن‌ها چه مثبت، چه منفی و چه خنثی باعث تغییر احساس کاربر شود.
در واقع این دو مفهوم از هم جدا نیستند و از هر کدام که صحبت شود، پای دیگری هم وسط می‌آید.
همان شکل و شمایل ظاهری و نقاط تعامل و آیکون‌ها و دکمه‌ها که در قالب UI دارد ارائه می‌شود، قسمتی از تجربه‌های کاربری کاربران را رقم میزند. یک UI خوب تبدیل می‌شود به یک تجربه عالی!
حالا همین تجربه‌های خوب و بد می‌شود زمینه‌ساز بهتر شدن رابط‌های کاربری!
می‌بینید؟ این دو مثل قضیه مرغ و تخم مرغ می‌مانند که هرکدام دیگری را به وجود آورده و آخر هم بر سر مهمتر بودن آن یکی بحث است.
اما بالاخره UI از یکجایی متولد شد و آنقدر اهمیت پیدا کرد که به یک تخصص مهم و پول‌ساز تبدیل شد.
اما خب چون اول طرح و نقشه کار ریخته می‌شود و بعد با توجه به همان نقشه، نمای ظاهری ساخته می‌شود، UI را بخشی از UX می‌‌دانند. (برای درک بیشتر مقاله تفاوت UI و UX نوین را بخوانید)
بااین‌حال، برای اینکه بفهمیم UI چگونه به تکامل رسید، بهتر است که کمی بیشتر در مورد تاریخچه آن بخوانیم و اصلاٌ بدانیم که از کجا سرو کله‌اش پیدا شد.
UI از کجا آمد؟
قبل از سال 1970، اگر شما میخواستید از کامپیوترها استفاده کنید، مجبور بودید از رابط کاربری خط فرمان (command line) کمک بگیرید. هیچ رابط گرافیکی وجود نداشت و کاربر برای کار با کامپیوتر مجبور بود در یک صفحه سیاه دستور خود را به زبان برنامه‌نویسی تایپ کند تا بتواند یک کار ساده انجام دهد. همین کار ساده، الان کار سختی است نه؟
در دهه 1980 اولین رابط کاربری گرافیکی توسط شرکت زیراکس (Xerox) توسعه پیدا کرد؛ با استفاده از این تغییر، کاربران می‌توانستند دستورات را از طریق آیکون‌ها، دکمه‌ها، منوها و باکس‌ها بفرستند و با کامپیوتر کار کنند. این به معنی بود که دیگر کدنویسی نیاز نبود و انقلاب در UI از همین زمان به بعد شکل گرفت.
در سال 1994 اپل کامپیوتر شخصی مکینتاش را وارد بازار کرد؛ این سیستم اولین PC موفق تجاری بود که از کلیک و موس به عنوان رابط کاربری جدید استفاده می‌کرد. دسترسی و رایج شدن کامپیوترهای شخصی باعث شد که جرقه‌ی طراحی رابط کاربری در ذهن افراد زده شود، چون اگر کاربران نمی‌توانستند با کامپیوترها تعامل داشته باشند آن‌ها فروش نمی‌رفتند. در نتیجه طراحی UI متولد شد.
طراحی UI مهمتر از همیشه
شاید چندسال قبل تجربه و رابط کاربری اینقدر مهم نبود و به آن توجه نمی‌شد. چرا که تعداد سایت‌ها و اپلیکشن‌ها کمتر بود و کسب‌وکارها از UI و UX در حد کار راه‌اندازی استفاده می‌کردند. مردم مجبور بودند از همان تک و توک سایتی که وجود دارد استفاده کنند. حتی اگر ظاهر خوبی نداشت یا رنگ و لعابش چنگی به دل نمیزد.
اما این روزها دیگر داستان فرق می‌کند. در هر کسب‌وکاری چندین رقیب وجود دارد و همه می‌خواهند مخاطب و مشتری را جذب بیزینس خود کنند. کاربر هم کلی انتخاب پیش رویش دارد، پس اگر سایت زشت، سخت و یا نامناسبی داشته باشید، خیلی راحت آن مخاطب را از دست داده‌اید.
اینجاست که رقابت در بین کسب‌وکارهای آنلاین باعث می‌شود که سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها هر روز جذابتر و کاربردی‌تر شوند تا بتوانند مخاطب بیشتری جذب کنند.
خب با این حساب چه کسی می‌تواند کسب و کارهای اینترنتی را به این هدف مهم برساند؟
بله، یک کارشناس UI کاربلد! کسی که این روزها سایت‌ها به شدت به آن‌ها نیاز دارند تا سهم بازار خود را حفظ کنند. کسی که می‌داند سایت را چگونه بچیند و سازماندهی کند که هم کار با آن راحت باشد و هم خوش فرم و دلبر باشد.
برخی از افراد به‌عنوان متخصصان UI و UX، مشاغل مهمی را در شرکت‌ها داشته باشند. و باید بگوییم با این حجم از گسترش فضاهای اینترنتی، متخصصان UI و UX یک مهره کلیدی در شرکت‌ها خواهند بود.
پرواز سایت
پرواز سایت تمام این امکانات را برای شما به ارمغان می آورد. تا بتوانید کمال استفاده را از سایت تان ببرید.
برای پرواز به بال احتیاجی نیست به ما اطمینان کنید
بقیه مقالات ما در این قسمت وجود دارد (بلاگ)
برای خواندن مقاله دامنه چیست؟ می توانید بر این جمله کلیک کنید و مطالعه کنید.
